#de psychologie van leiderschap
Onlangs verscheen een interessant artikel van Leon Schaepkens, een expert op het gebied van arbeid, organisatie en gezondheid. Zijn interesse in leiderschap en managementtheorieën leidde tot een onderzoek en een boek; “10 miljoen jaar leiderschap”. In dit boek analyseert hij de effectiviteit van bekende managementtheorieën in de praktijk. Enkele van deze conclusies deel ik graag in deze nieuwsbrief.
Hoewel de theorieën van management iconen als Michael Porter of Stephen Covey graag worden toegepast, lijkt het er niet op dat deze theorieën massaal een verschil maken in de dagelijkse praktijk. Veel van deze theorieën vormen dan ook slechts een oppervlakkige ‘vernislaag’ en hebben een beperkt en tijdelijk effect. Met andere woorden; kennis maakt niet het verschil.
Volgens Schaepkens heeft dat vooral te maken met oeroude drijfveren die een dominante kracht vormen in ons gedrag en veel sterker zijn dan rationele bedrijfskundige theorieën. In navolging van psychologen als Daniel Kahneman en ook onze eigen Dick Swaab, stelt hij dat 95% van ons brein op de automatische piloot werkt, te danken aan ons overlevingsmechanisme dat al miljoenen jaren in ons DNA zit.
In zijn boek pleit Schaepkens voor een benadering van leiderschap die de psychologische aspecten erkent en serieus neemt. Hij benadrukt dat leiderschap niet alleen gaat over het hebben van een visie en het formuleren van een missie, maar ook over het herkennen en vervullen van fundamentele menselijke behoeften. Ofwel, het gaat niet zozeer om competenties (vaardigheden) en cognitie (kennis) maar om karakter.
Schaepkens identificeert daarbij zes basisbehoeften: veiligheid, verbondenheid, waardering, autonomie, zelfexpressie en het leren omgaan met grenzen. Hij stelt dat succesvolle leiders investeren in het vervullen van deze behoeften, wat leidt tot gelukkigere medewerkers en minder stress.
Misschien dat het goed is dat leiders beseffen dat het werkelijke verschil dus wordt gemaakt door de wijze waarop je je menselijke eigenschappen toepast en dus niet door wat je weet of wat je kunt.
